شکنجه هم در قوانین داخلی و هم در قوانین بینالمللی نفی و ممنوع شده و هیچ دولتی در هیچ شرایطی مجاز به اعمال شکنجه علیه شهروندان نیست. شکنجه اشکال مختلف و تبعات جسمی و روانی متفاوتی نیز به همراه دارد، آنچه مهم است اینکه به عنوان روزنامهنگار نباید از کنار مصادیق شکنجه به سادگی بگذریم. کشف حقیقت به عنوان یک اصل روزنامهنگاری، وقتی به مسالهای تحت عنوان شکنجه میرسد، توجه بیشتری را میطلبد.
مصاحبه با قربانیان شکنجه، آزار و مبتلا به تروما، مستلزم تسلط به اصول تخصصی است که به عنوان روزنامه نگار فعال در این حوزه، باید آن را فراگرفته و با حساسیت بیشتری به این مساله ورود کنیم. اگر در حوزه کودکان، محتوا تولید می کنیم باید بیاموزیم که در مواجهه با کودکان قربانی شکنجه، چگونه با آنها ارتباط برقرار کرده و به صورت سازنده مصاحبه کنیم، تا هم به کشف حقیقت کمک کرده و هم باعث آسیب مجدد به قربانی نشویم و از حقوق قربانی دفاع کنیم.
به عنوان روزنامه نگار وقتی با کودکی مصاحبه می کنیم؛
• می دانیم که ابتدا باید اطمینان حاصل کنیم که کودک و والدین او با انجام مصاحبه موافق هستند و مصاحبه به نفع آنهاست و اگر کودکی تمایل به مصاحبه ندارد نمی توانیم او را تحت فشار بگذاریم
• می دانیم که مصاحبه با کودکان نباید موجب آسیب به کودکان شود.
• در انتخاب کودکان برای مصاحبه نباید برخورد تبعیض آمیز داشته باشیم.
• داستان سرایی نکنیم و از کودکان نخواهیم که داستانی بگویند که بخشی از تاریخچه خودشان نیست،
• از کودکان عکسبرداری یا فیلمبرداری نکنیم مگر با اجازه و رضایت آنها و اطمینان حاصل کنیم که خطری متوجه آنها نخواهد بود،
• محیط امنی برای کودکان برای انجام مصاحبه ایجاد کنیم تا در طول گفتگو احساس امنیت و آسودگی کنند
با این حال وقتی کودک، قربانی شکنجه است استانداردهای بیشتری باید رعایت کنیم تا کودک دچار آسیب مجدد نشود، موجب رنجش خاطر او نشویم و امنیت او را مخدوش نسازیم.
آقای رئیسی وکیل حقوق بشر در این درس گفتار توضیح خواهد داد که روزنامهنگاران در پروسه تحقیق در خصوص شکنجه، روی چه جزئیاتی باید تمرکز کنند که بتوانند شکنجه را دقیق گزارش کنند؟ چه اصول حقوقی را در پروسه تحقیق باید مد نظر داشته باشند؟ چالشهای کشف حقیقت چیست و چگونه روزنامه نگاران باید ورود کنند که هم بتوانند با شکنجه مقابله کنند و هم حق یا حقوق قربانیان شکنجه را مخدوش نسازند؟ و نهایتا اینکه مصاحبه با کودکان قربانی شکنجه، مستلزم رعایت چه اصول و استانداردهایی است؟
لطفا برای آشنایی با جزئیات بیشتر این درسگفتار به وب سایت مرکز عدالت برای کودکان مراجعه و «راهنمای روزنامه نگاری تخصصی کودک» و ابزار آموزشی مرتبط، را مطالعه کنید و با دوستان روزنامه نگار خود به اشتراک بگذارید.
