مرکز عدالت برای کودکان: «خبرنگار پلیس» این جدیدترین عنوانی است که در ایران بر پیشانی تعدادی از دانشآموزان چسباندهاند، تا پلیسی که نمیتواند و مجاز نیست از در وارد مدرسه شود، از پنجره وارد شود.
سرهنگ علی همهخانی معاون اجتماعی فرماندهی انتظامی تهران بزرگ، هفته اول اردیبهشت ۱۴۰۳ با برگزاری یک نشست خبری و با نشاندن چند نوجوان با کاور پلیس کنار دست خود، از فعالیت «دانشآموزان خبرنگار پلیس» در مدارس استان تهران خبر داد و گفت: «امنیت یکی از ارکان اصلی رونق جوامع در همه عرصههای اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و حتی فردی است، اما تولید این امنیت امری است بس گران که جز با مشارکت و همیاری میان پلیس، دستگاههای اجتماعی و خصوصا مردم، روی نخواهد داد.»
او اضافه کرده: «ارتباط دانشآموزان در سه حوزه خانواده، مدرسه و جامعه این پتانسیل را دارد که همچون حلقه ارتباطی میان آنها عمل کرده و با آگاهی از وضعیت این سه بخش اطلاعات را جمعآوری و پس از تحلیل به عنوان اخبار صحیح و دانش روزانه به دیگر بخشها منتقل کند.
به گفته او پلیس با همکاری آموزش و پرورش شهر تهران، با هدف شناسایی و ساماندهی دانشآموزان علاقمند به حرفه خبرنگاری و فعالیتهای رسانهای، اقدام به افتتاح و تاسیس باشگاه دانشآموزان خبرنگار کرده تا ضمن زمینهسازی برای کاهش جرائم و آسیبهای اجتماعی، بتوانند به پلیس در برقراری تعامل و مشارکت با اقشار مختلف جامعه به پلیس یاری برسانند.
باشگاه دانش آموزان خبرنگار پلیس، فعالیت خود را در سراسر کشور از دی ماه ۱۴۰۲ کلید زده و جذب کودکانی در مدارس را آغاز کرده است. مطابق قانون حمایت از اطفال و نوجوانان هر فرد زیر ۱۸ سال کودک است و پرسش این است که آیا پلیس با این اقدام کودکان را در معرض خطر قرار نمیدهد؟ آیا پوشاندن کاور پلیس بر تن کودکان و واگذاری ماموریت جمعآوری اطلاعات و جلب مشارکت امنیتی کودکان، قانونی است؟ آیا نفعی در این طرح برای کودکان میتوان متصور بود؟
حسین رئیسی وکیل حقوق بشر و متخصص حقوق کودکان در این خصوص به مرکز عدالت برای کودکان میگوید: آنگونه که معاون اجتماعی ناجا از این طرح در تهران رونمایی کرده، این طرح به هیچ نیازی از کودکان پاسخ نمیدهد، بلکه هدف بهرهکشی از کودکان است و قطعا اقدامی غیرقانونی است. مطابق قانون هرگونه بهرهکشی از کودکان جرم است و پلیس مرتکب عمل مجرمانه شده است.
به گفته حسین رئیسی، جلب مشارکت امنیتی کودکان، مستلزم آموزش آنان و هدایت آنها به موضوعاتی است که خارج از عهده دانش آموزان است علاوه بر این پوشاندن کاور پلیس بر تن کودکان، به مسیر رشد آنها آسیب جدی وارد می کند و آینده آنها را با مخاطره مواجه میسازد.
این متخصص حقوق کودکان با طرح این پرسش که آیا این اقدام مستلزم آموزش نظامی به کودکان است، میگوید: پلیس نه حق آموزش نظامی به کودکان دارد و نه حق دارد به آسانی به مدارس تردد داشته باشد. مطابق قانون نیروهای مسلح از جمله پلیس، جز در موارد نادر که ضرورت اجتنابناپذیری وجود داشته باشد، حق ورود به مدارس را ندارند و به نظر، هدف این طرح گنگ و نامعلوم، تسهیل حضور پلیس در مدارس است.
او میافزاید: حتی اگر پلیس در این طرح در پی ورود به مدارس نباشد ولی ارتباطگیری با دانشآموزان در محیط کلانتری و دفاتر پلیس که محل تردد متهمان و مجرمان با دستبند و فضایی کشف جرم و محل تردد مردم آسیب دیده از جرم است، متناسب سن و سال کودکان نیست و قطعا ورود کودکان به چنین محیطی در تضاد با منافع عالیه و مصالح کودکان است.
وزارت آموزش و پرورش و والدین کودکانی که اجازه دادهاند فرزندان خود، با کاور پلیس در نقش خبرنگار پلیس فعالیت کنند، باید پاسخگو باشند، چراکه این طرح آشکارا کودکان را در معرض خطر قرار داده و به امنیتی شدن محیط مدارس منجر میشود و آسیبی برای کل کودکان به همراه دارد.