هیات دولت «لایحه پلیس ویژه اطفال و نوجوانان» را تصویب کرد. براساس این لایحه، نیروی انتظامی مکلف به تشکیل پلیس ویژه اطفال و نوجوانان خواهد شد تا فرآیند حمایتی اثربخش برای کودکان در سیستم قضایی و برخورد صحیح، نظام مند، هدفمند و حمایت‌گرا به جای برخورد انتظامی و قضایی با این گروه، اتخاذ گردد.
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی دولت، هیات دولت در جلسه روز یکشنبه ۵ اردیبهشت ۱۴۰۰ این لایحه را تصویب کرد. در توضیح این اقدام هیات دولت، آمده است: «هیأت وزیران این تصمیم را با توجه به ضرورت اتخاذ سیاست های قضایی افتراقی در قبال کودکان و نوجوانان به دلیل آسیب پذیری این گروه افراد و خصوصیات و ویژگی های روحی و جسمی خاص آنان و نیز تدوین یک فرآیند حمایتی اثربخش برای کودکان در سیستم قضایی و برخورد صحیح، نظام مند، هدفمند و حمایت گرا به جای برخورد انتظامی و قضایی با این گروه، اتخاذ کرد.»
متن لایحه تقدیمی دولت به مجلس شورای اسلامی را اینجا می‌توانید ببینید
لایحه مذکور مشتمل بر (۵۰) ماده، به مسائلی همچون نحوه تشکیل پلیس ویژه و شرایط و ویژگیهای آنان، حدود صلاحیت و تکالیف پلیس ویژه، پیشبینی سازوکارهای حمایتی لازم مانند استخدام زنان پلیس، جداسازی از بزرگسالان، تشریفات خاص اعزام نزد مرجع قضایی و منع اقدامات برچسب زننده، استفاده از روش های غیر قضایی در مواجهه با جرایم کودکان و نوجوانان با تکیه بر اصول و مبانی عدالت ترمیمی، پرداخته است.
ضرورت مصون نگه‌داشتن کودکان و نوجوانان از عواقب زیان‌بار ورود به مراحل نظام دادرسی کیفری، پیشگیری از بزه‌کاری و بزه‌دیدگی کودکان و نوجوانان، ایجاد یک پلیس تخصصی و بهره‌گیری از علوم مختلف تحت نظر این نهاد، بررسی تطبیقی موضوع با سایر کشورهای جهان و مجوز قانونی برای تشکیل این نهاد ویژه، از دیگر اهداف «لایحه پلیس ویژه اطفال و نوجوانان» است.
این لایحه به زودی توسط معاون پارلمانی رئیس جمهور به مجلس یازدهم تقدیم و پس از اعلام وصول در مجلس در دستور کار کمیسیون‌های تخصصی مجلس قرار می‌گیرد. هنوز روشن نیست که دولت این لایحه را با قید فوریت یا به صورت عادی به مجلس تقدیم خواهد کرد.
تعیین تکلیف برای پلیس ویژه اطفال پیش از تشکیل قانونی
هیات دولت در حالی روز یکشنبه ۵ اردیبهشت ۱۴۰۰ رای به تصویب لایحه تشکیل پلیس ویژه اطفال و نوجوانان داد که پیش از این مجلس شورای اسلامی در اردیبهشت ۱۳۹۹، در جریان تصویب «قانون حمایت از اطفال و نوجوانان» وظایفی را برای پلیس ویژه اطفال و نوجوانان تعیین کرده بود.
در قانون حمایت از اطفال و نوجوانان مصوب سال ۱۳۹۹ که به تایید شورای نگهبان هم رسید و به دولت ابلاغ شد، نیروی انتظامی مکلف است از طریق پلیس ویژه اطفال و نوجوانان نسبت به امور زیر اقدام کند:
- نسبت به شناسایی اطفال و نوجوانان در وضعیت مخاطره‌آمیز در موارد مراجعه یا معرفی آنان به نیروی انتظامی یا مواجه شدن با آنان در حین اجرای وظیفه و یا شکایت از آنان، حسب مورد برای معرفی به سازمان بهزیستی کشور با مراجع قضایی و انجام حمایت‌های مورد نیاز براساس این قانون با سایر قوانین مرتبط اقدام کند.
- در ماموریت‌های مددکاران اجتماعی و انجام وظایف محوله در اجرای این قانون، حسب تقاضا جهت تامین امنیت آنان و نیز اطفال و نوجوانان موضوع ماموریت، اقدام قانونی لازم را به عمل آورد.
- وضعیت‌های مخاطره‌آمیز و جرایم علیه اطفال و نوجوانان بزه دیده را حسب مورد به مراجع ذیصلاح قضایی و سازمان بهزیستی کشور گزارش نماید.
تصویب لایحه تشکیل پلیس ویژه اطفال و نوجوانان، نشانه این واقعیت است که با گذشت یک سال از تصویب و ابلاغ قانون حمایت از کودکان و نوجوانان، هنوز نیروی انتظامی اقدامی در راستای اجرای شدن این قانون برنداشته و تازه در مرحله پشت‌سر گذاشتن پروسه تصویب قانون جدید برای تشکیل پلیس ویژه کودکان است، پروسه‌ای که می‌تواند سالها به طول انجامد.
