پرونده آرمان عبدالعالی متهم به قتل غزاله، در حالی وارد مرحله اجرای حکم شده که وکلای سابق و فعلی او قائل به قانونی بودن حکم اعدام صادره نیستند. بابک پاکنیا حقوقدان و یکی از وکلای خانواده متهم، روز گذشته در توئیتی از اجرای حکم اعدام آرمان در روز چهارشنبه هفته جاری خبر داد و نوشت: «طبق اطلاع واصله از پدر #آرمان_عبدالعالی، به وکیل ایشان ابلاغ شده که بامداد چهارشنبه این هفته مراسم قصاص اجرا خواهد شد.»
آرمان در ۱۷ سالگی به قتل دوست دختر خود غزاله متهم و در حالیکه یکبار به قتل اعتراف کرد ولی بعدتر اعتراف خود را تحت فشار عنوان و آن را رد کرد. جسد غزاله با وجود گذشت ۷ سال از زمان وقوع حادثه، هنوز پیدا نشده و شک و تردیدهایی نسبت به زنده بودن او وجود دارد.
تلاش وکلای آرمان برای جلب رضایت و درخواست اعاده دادرسی مجدد بر اساس این ایده شکل گرفته که جسد غزاله پیدا نشده است. عدم کشف جسد و آثار آن دلالت بر شکنجه برای کسب اقرار دارد، اقراری که از آرمان گرفته شده ولی موثر نیست، چراکه تردید جدی در اصل قتل و یا انتساب قتل غزاله به آرمان وجود دارد، لذا وکلای این پرونده معتقدند این حکم نباید اجرا شود.
به نوشته بابک پاکنیا، وکلای سابق و فعلی آرمان در نامهای به رئیس قوه قضاییه خواستار توقف اجرای حکم اعدام شدهاند. آنها معتقدند ایرادات متعدد شرعی و قانونی در حکم صادره وجود دارد.
تصویر نامه وکلای آرمان عبدالعالی به ریاست قوه قضاییه:
تلاش برای رضایت خانواده مقتول ادامه دارد
در حالیکه دو روز به اجرای حکم اعدام آرمان بیشتر باقی نمانده، رئیس مرکز توسعه حل اختلاف قوه قضاییه، حکم صادره را درست دانسته ولی تاکید کرده که متهم قصد قبلی نداشته است. هادی صادقی اظهار داشته: «این جوان جزء اشرار نیست گاهی فرد در یک لحظه خطایی میکند البته در این خطاها عمد بوده، اما قصد قبلی نبوده، خانواده مقتول و محکوم خانوادههای محترمی هستند. آرمان عبدالعالی زمانی که دستگیر شد دبیرستان بود و در زندان تا فوق لیسانس پیشرفت کرد؛ کار دستگاه قضا تمام شده و بر اساس نظر خانواده مقتول حکم اجرا خواهد شد و همه چیز بستگی به خانواده مقتول غزاله خانم دارد پدر مقتول انسان شریفی است وی داغ بزرگی دیده به خصوص که جنازهای در کار نیست و نمیتوان به جنازه دسترسی داشت خود آرمان هم نمیداند جسد کجا است».
رئیس مرکز توسعه حل اختلاف تصریح کرد: امیدواریم خانواده مقتول رضایت دهند، جای خالی غزاله به راحتی پر نمیشود اما با قصاص هم این داغ تسکین پیدا نمیکند این خانواده با هم آشنا بودند و این دو قصد ازدواج داشتند در این گونه موارد معمولا خانواده مقتول پس از قصاص احساس ناراحتی خواهند داشت.
واکنشهای مردمی در آستانه اعدام یک کودک
انتشار خبر قریبالوقوع بودن اجرای حکم اعدام آرمان توسط بابک پاکنیا، با واکنشهای متفاوتی روبرو شده است. برخی از کاربرانی که زیر این پست کامنت گذاشتهاند با اجرای حکم اعدام مخالفت و عدهای هم موافقت کردهاند، که نشان میدهد در جامعه ایران هنوز عدهای نسبت به حقوق کودکان آگاهی ندارند یا از آن حمایت نمیکنند و بین فردی که زیر سن ۱۸ سال مرتکب جنایتی شده با افراد بزرگسال، تفاوتی قائل نیستند. اما در میان کامنتها یک واکنش قابل تامل است: «دوگانه اعدام-آزادی» و حمایت از مجازاتهای سنگین همچون «حبس ابد».
یکی از کاربران نوشته: «در صورت بخشش اولیای دم نباید مجرم آزاد شود، دوگانه اعدام و آزادی مسخرهترین چیزیه که میتونه وجود داشته باشه».
این نگاه ناشی از «مجرم» خواندن کودکان است که خود خلاف حقوق کودکان است. اگر سن مسئولیت کیفری را مطابق کنوانسیون حقوق کودک ۱۸ سال بپذیریم آن وقت اطلاق بار مجرمانه به رفتارهای معارض قانون کودکان بیمعنا میشود. حسین رئیسی حقوقدان و متخصص حقوق کودکان در این خصوص به «مرکز عدالت برای کودکان و نوجوانان» میگوید: «کسانی که معتقد به حبس ابد به جای مجازات اعدام کودکان هستند، در واقع از سیستم حقوق قالبی حمایت میکنند، حال آنکه در سیستم حقوق مدرن، مجازات قالبی پذیرفته شده نیست، بلکه باید مجازات را قاضی با در نظر گرفتن پیشینه متهم، اتفاقات، بیماری، سن و حتی احتمال خطری که در صورت آزادی میتواند متوجه بقیه افراد جامعه باشد، تعیین کند.» او میافزاید: همان قانونی که اعدام کودکان را ممنوع کرده، مجازات حبس ابد و مجازاتهای سنگین غیرقابل برگشت را نیز برای کودکان ممنوع کرده است. بنابراین طبق ماده ۳۷ پیماننامه حقوق کودک، صدور حکم حبس ابد برای کودکان نیز ممنوع است.
به گفته آقای رئیسی حتی قوانین جمهوری اسلامی نیز صدور احکام حبس بیش از پنج سال را برای کودکان ممنوع کرده است. وقتی فردی کودک تلقی میشود یعنی امکان بازآموزی و اصلاح رفتار در او بسیار بالاست و باید کمک کرد کودک اصلاح و به جامعه بازگردد. آرمان یکی از نمونههایی است که میشود روی او مطالعه کرد. کودکی که در کانون اصلاح و تربیت تحصیل میکند و لیسانس و فوق لیسانساش را دریافت میکند.
به باور آقای رئیسی کسانی که از ایده حبس ابد یا مجازاتهای سنگین برای کودکان حمایت میکنند، در واقع مروج خشونت رسمی و قانونی هستند، آنها از نظام حقوقی قالبی که غیرعادلانه و غیرمنصفانه است حمایت میکنند و با انتقادهای غیر علمی خود از مخالفان اعدام، در واقع این ایده را ترویج میکنند که مخالفان اعدام موافق جنایت هستند حال آنکه این یک انتقاد نارواست. مخالفان اعدام، خواهان رعایت عدالت برای کودکان و اجرای پیماننامه حقوق کودک هستند.
