روایت مرگ گاهی آنقدر ساده به نظر میرسد که جایی برای داستانسرایی و کنکاش نمیگذارد پس برای بسیاری از رسانهها، انتشار خبر آن نیز ظاهرا بیش از چند سطر گزارش نمیطلبد، مثل خبری که روز ۷ مهر ۱۴۰۰ توسط خبرگزاری ایسنا با عنوان «تاببازی موجب مرگ کودک ۹ ساله شد» مخابره شد. در این خبر به نقل از فرمانده انتظامی شهرستان کرمانشاه آمده: «کودک ۹ سالهای حین تاب بازی در منزل به علت از دست دادن تعادل و گیر کردن طناب به دور گردنش، دچار خفگی شده و جانش را از دست داد. پس از حضور ماموران کلانتری ۲۵ دولت آباد در محل حادثه که یک منزل مسکونی بود، مشخص شد کودک ۹ سالهای به نام معراج زمانی که تنها بوده سوار تاب میشود که حین بازی تعادل خود را از دست داده و در یک فعل و انفعال طناب به دور گردنش گیر میکند. پس از این حادثه، کودک در اثر فشار ناشی از وزن بدنش و سقوط از بالای تاب متاسفانه جانش را از دست میدهد.»
اینجا نه پای قاتلی در میان است و نه صحبت از «فرزندکشی» است تا برای رسانهها و مخاطبان جذاب باشد. ظاهرا «حادثهای»، فاجعهای آفریده است و کودکی جان خود را از دست داده اما موضوع به این سادگی نیست. طبق قانون والدین و سرپرستان مسئول حفاظت از کودکان هستند و ورود آسیب یا مرگ ناشی از سهلانگاری هم عملی مجرمانه و مستوجب مجازات است.
حسین رئیسی حقوقدان و فعال حقوق کودکان در این خصوص به مرکز عدالت برای کودکان میگوید: «به موجب تبصره ماه ۹ قانون حمایت از کودکان و نوجوانان سهل انگاری والدین که منجر به آسیب کودک شود جرم شناخته شده است.» او میافزاید: «متاسفانه سهلانگاری و بیتوجهی در بسیاری از موارد عامل آسیبهای مختلف جسمی، جنسی، روحی و عاطفی به کودکان است. بنابراین باید آموزش والدین در مراقبت موثر از کودکان را جدی گرفت.»
ماده۹ قانون حمایت از کودکان تصریح دارد: «هرگاه در اثر بیتوجهی و سهلانگاری اشخاص غیر از والدین نسبت به اطفال و نوجوانان نتایج زیر واقع شود، مقصر علاوه بر پرداخت دیه بهشرح زیر مجازات میشود:
الف) فوت طفل یا نوجوان حسب مورد به مجازات حبس درجه پنج قانون مجازات اسلامي؛
ب) فقدان یکی از حواس یا منافع، قطع، نقص یا ازکارافتادگی عضو، زوال عقل یا بروز بیماری صعبالعلاج یا دائمی جسمی یا روانی و یا ایراد جراحت از نوع جائفه یا بالاتر حسب مورد به مجازات حبس درجه شش قانون مجازات اسلامي؛
پ) نقصان یکی از حواس یا منافع، شکستگی استخوان یا دیگر اعضاء و یا بروز بیماری روانی به مجازات حبس درجه هفت قانون مجازات اسلامي؛
ت) جراحت سر و صورت و یا گردن در صورت عدم شمول هر یک از بندهای (ب) و (پ) به مجازات حبس درجه هشت قانون مجازات اسلامي؛
ث) آزار جنسی ناشی از بیتوجهی و سهلانگاری شدید و مستمر حسب مورد به یکی از مجازاتهای درجه هشت قانون مجازات اسلامي.
تبصره- هرگاه بيتوجهي و سهلانگاري والدين منجر به نتايج موضوع اين ماده شود؛ حسب مورد به مجازات تا حداقل مندرج در بندهاي فوق محكوم ميشوند، در خصوص بند «ت» اين ماده در صورتي والدين مشمول حكم اين تبصره ميشوند كه اقدامات لازم براي جلوگيري از صدمه را انجام نداده باشند و صدمه مستند به آنها باشد.
مطابق کنوانسیون حقوق کودکان، محل نگهداری و محافظت از کودکان همواره باید بررسی شود تا نسبت به امنیت کودکان اطمینان حاصل شود. کودکان باید از محیط ایمن برای زندگی برخوردار و بزرگسالان باید نکات ایمنی برای حفاظت موثر از کودکان را فراگیرند.
حقوق کودکان مندرج در کنوانسیون حقوق کودک تنها معطوف به مسئولیت والدین نیست، بلکه تکالیفی را نیز برای دولتها مقرر کرده است از جمله اینکه دولتها باید از کودکان در برابر سهلانگاری و بیتوجهی والدین محافظت کنند تا آسیبی به کودکان وارد نشود.
