مرکز عدالت برای کودکان: سازمانهایی که با کودکان همکاری میکنند، بدون توجه به اینکه به صورت مستقیم یا غیرمستقیم با کودکان کار میکنند، باید نسبت به حفاظت از کودکان در برنامههای خود متعهد باشند. این تعهد با اطمینان دادن از اینکه سازمانها محیطهای ایمن، پایدار و احترامآمیز برای رشد کودکان مهیا کردهاند، آغاز میشود. محیطی که کودکان بتوانند آنقدر رشد کنند که به بالاترین ظرفیت خود برسند.
ایجاد یک سازمان ایمن مستلزم درک، شیوههای مختلفی است که ممکن است کودکان را در معرض خطر سوءاستفاده قرار دهد و ایجاد اقدامات روشن و قاطعی است که یک سازمان میتواند برای کاهش این خطرات و پاسخ مناسب در صورت وقوع حادثه اتخاذ کند. ۱۶ نکته و قاعده مهمی که سازمانهای مرتبط با کودکان باید بدانند و در تعیین خط مشی حفاظت از کودکان در سازمان خود لحاظ کنند به این شرح است:
۱)
چهار عنصر کلیدی برای ایجاد یک سازمان امن برای کودکان
تمام سازمانهایی که با کودکان کار میکنند، باید نسبت به حفاظت از کودکان در برنامههای خود متعهد باشند. این تعهد با اطمینان دادن از اینکه سازمانها محیطهای امن، پایدار و احترامآمیز برای رشد کودکان مهیا کردهاند، آغاز میشود. ایجاد یک سازمان امن برای کودکان مستلزم رعایت این ۴ عنصر است:
۱) داشتن یک سیاست قوی و بهروز برای حفاظت از کودکان
۲) اطمینان حاصل کردن از استخدام ایمن همه کارکنان
۳) انجام آموزشهای دورهای حفاظت از کودکان، برای تمامی کارکنان
۴) اجرای شیوههای کاری ایمن
۲)
چگونگی آمادهسازی سازمان برای حفاظت از کودکان
گام اول: تدوین خط مشی حمایت از کودکان و نگارش راهنمای عملی برای شفاف سازی چگونگی حفاظت از کودکان در فرآیند اجرای برنامه های سازمان؛
گام دوم: تعیین مسئول توسعه و بازنگری خط مشی حمایت از کودکان. این شخص باید نسبت به روز بودن خط مشی و اجرای درست آن اطمینان حاصل کند؛
گام سوم: تشکیل کارگروه حفاظت از کودکان. این کارگروه مسئول بازنگری خط مشی و جمع آوری اطلاعات و مشورت با مدیران سازمان را برعهده دارد تا خللی در روند حفاظت از کودکان ایجاد نشود.
۳)
کودک آزاری چیست و انواع آن کدام است؟
آزار (اعم از جسمی، عاطفی، جنسی)، بدرفتاری، سوءاستفاده، بیتوجهی، یا محرومیت هر کودک یا نوجوان را کودک آزاری گویند که در اشکال زیر ممکن است اتفاق افتاد:
آزار فیزیکی
یک عمل غیر تصادفی علیه کودک است که منجر به آسیب جسمی، شامل ضرب و شتم، ضربه زدن، تکان دادن، سوزاندن، غرق کردن، خفگی، گاز گرفتن، مسمومیت یا ایجاد آسیب فیزیکی به کودک میشود.
سوءاستفاده عاطفی
هر فعل یا ترکی فعلی است که منجر به اختلال در عملکرد و رشد روانی، اجتماعی، فکری و یا عاطفی کودک شود.
آزار جنسی
عمل یا اعمالی است که منجر به استثمار جنسی کودک میشود، خواه با رضایت یا عدم رضایت باشد.
غفلت
هر فعل یا ترک فعلی است که منجر به اختلال در عملکرد فیزیکی، آسیب و/یا رشد کودک شود. همچنین ممکن است شامل نادیده گرفتن نیازهای اساسی یا عاطفی کودک باشد.
۴)
شناسایی آزار کودکان چگونه ممکن میشود؟
سازمانهایی که با کودکان کار میکنند باید هوشیار باشند که کودکآزاری میتواند به طرق مختلف آشکار شود مثل:
- افشای مستقیم یا غیرمستقیم توسط کودک؛
- افشای مستقیم یا غیرمستقیم از سوی کسی که کودک را میشناسد.
- سوءظن به سوءاستفاده از سوی کسانی که با کودک درگیر هستند.
- ادعاها و/یا مشاهدات مستقیم یا نشانههایی که در رفتار فیزیکی یا عاطفی کودک نمایش داده میشود.
- شاهد مستقیم سوءاستفاده.
۵)
۶ واکنش الزامی بزرگسالان به کودکی که آزاری را گزارش میکند
هنگامی که کودکی به شما میگوید چه اتفاقی برای او افتاده، یا زمانی که شاهد کودک آزاری هستید یا شک دارید که کودک آزاری اتفاق افتاده، مهم است که شما به عنوان یک بزرگسال، آرام باشید تا بتوانید به حمایت از کودک بپردازید. واکنش شما باید در برگیرنده ۶ گام زیر باشد:
باور کنید:
به ادعای کودک خوب گوش دهید، پاسخ پرسشهایش را بدهید و او را باور کنید.
ایمنی کودک را جدی بگیرید:
همیشه اولین اقدام باید اطمینان از ایمنی کودک باشد. اگر حس کردید خطری کودک را تهدید میکند فوری به پلیس اطلاع دهید.
ثبت اطلاعات:
بلافاصله تمام اظهارات، مشاهدات و نگرانیهای اولیه را ثبت کنید تا از تفسیرهای نادرست یا سردرگمی در آینده جلوگیری کنید.
مشورت کنید:
به تنهایی تصمیم نگیرید. با فرد مسئول در سازمانی که کار می کنید مشورت کنید. اگر در سازمان شما کسی برای این مهم تعیین نشده با مدیریت و سرپرست خود در میان بگذارید.
کوتاهی مسئول مربوط را خود جبران کنید:
اگر در موردی نگرانی دارید؛ به نگرانیهای خود عمل کنید. اگر فردی که مسئول انجام یک عمل است و اقدامی نمیکند، خودتان اقدامات بعدی را انجام دهید.
پشتیبانی جلب کنید:
زمانی که حمایت از کودک میتواند برای شما استرسزا باشد یا میتواند شما را در موقعیت اتهام قرار دهد به دنبال جلب حمایت برای خود باشید.
۶)
اصول گزارشدهی کودکآزاری در سازمانهایی که با کودکان کار میکنند
هرگونه موضوع کودک آزاری، یا احتمال کودک آزاری، باید جدی گرفته شود و به شیوهای مناسب رسیدگی شود که متضمن ایمنی کودک باشد. گزارشدهی کودکآزاری در سازمانهایی که با کودکان کار میکنند باید دربرگیرنده این اصول باشد:
- همه کارکنان باید نگرانیها یا ادعاهای مربوط به کودک آزاری را در اولین فرصت ممکن به فرد تعیین شده برای حمایت از کودک، گزارش دهند. اگر برای اطمینان از ایمنی کودک نیاز به پاسخ فوری است، کارکنان باید مستقیماً با پلیس تماس بگیرند.
- همه نگرانی ها یا ادعاهای سوءاستفاده جنسی باید به پلیس گزارش شود.
- هنگام گزارش یک حادثه، کارکنان باید تمام مکالمات و اقدامات انجام شده را به صورت کتبی ثبت کنید و این سوابق را به طور ایمن در دفتر ثبت حمایت از کودکان نگهداری شود.
- جمعآوری و حفظ اسناد موثر، شامل گزارش ثبت وقایع از جمله مشاهدات با ذکر زمان و تاریخ، ثبت تمام آنچه کودک یا بزرگسالی ادعا کرده، ثبت تمام اقدامات انجام شده توسط چه کسی و چه زمانی.
- هنگامی که مورد مشکوکی به آزار و اذیت یا ادعایی علیه شخص دیگری وجود دارد، در هر شرایط، اولین مسالهای که باید مورد توجه قرار گیرد، ایمنی کودک است.
- کارکنان اگر در مورد ایمنی و محافظت از کودکی نگرانی دارند، می توانند به اورژانس اجتماعی با شماره ۱۲۳ زنگ بزنند.
۷)
قواعد اشتراکگذاری اطلاعات کودکان در سازمانهایی که با کودکان کار میکنند
تضمین امنیت کودکان، مستلزم رعایت محدودیت های قانونی در به اشتراکگذاری اطلاعات کودکان و رعایت بهترین منافع کودکان است پس هر سازمانی که با کودکان کار میکند باید:
- روشن کند چه کسی در سازمان مسئول تصمیمگیری در مورد زمان و نحوه ارائه اطلاعات خواهد بود؟
- مشخص کند قبل از ارائه هرگونه اطلاعات، به چه مدرکی مبنی بر تایید هویت نیاز است؟
- تعیین کند چه کسی مناسبترین فرد برای ارائه اطلاعات است؟
- مشخص کند چه جزئیاتی از اطلاعات مربوط به کودکان قابل ارائه است؟
- روشن سازد برای کارمندی که ملزم به شهادت در یک پرونده قضایی یا تنظیم سوگندنامه است، چه حمایتی صورت خواهد داد؟
- روشن کند چه زمانی مجوز کتبی از والدین ضروری خواهد بود؟
- روشن کند چگونه سازمان شما مطمئن میشود که کارکنان تعیین شده به اطلاعات مورد نیاز دسترسی دارند و در عین حال حریم خصوصی کودکان را حفظ میکند؟
- مشخص کند که آیا سازمان شما اجازه میدهد تا با کودکان در محل سازمان مصاحبه شود؟ اگر چنین است، آیا شخص دیگری کودک را همراهی میکند و این فرد، چه کسی خواهد بود؟
۸)
نقش و مسئولیت کارکنان در حفاظت از کودکان
همه کارکنان در سازمان و موسساتی که با کودکان کار می کنند باید نقش فعال و کاملی در محافظت از کودکان در برابر آسیب ایفا کنند. وظیفه اصلی کارکنان این است که هوشیار باشند، از شاخصهای غفلت و سوءاستفاده، اعم از واقعی یا بالقوه، آگاهی داشته باشند و هرگونه نگرانی، سوءظن یا احتمال را فورا گزارش دهند. کارکنان مسئولیت دارند اطمینان حاصل کنند که هرگونه نگرانی، سوءظن یا ادعای مطرح شده، جدی گرفته میشود.
۹)
اصول استخدام ایمن در سازمانهای مرتبط با کودکان
موثرترین زمانی که یک سازمان میتواند احتمال سوءاستفاده از کودکان تحت مراقبت خود را به حداقل برساند، در زمان استخدام کارکنان جدید است. سازمان ها باید هنگام استخدام این اصول را رعایت کنند:
- کارکنان صلاحیت کار با کودکان را دارند و محیط امن و حمایتی کودکان را برهم نمیزنند.
- پروسه استخدام بدون عجله با نهایت وسواس و دقت صورت گیرد.
- سوابق متقاضی اعم از حرفه ای، اخلاقی و خانوادگی با دقت بررسی شود.
- اطمینان حاصل شود که فرد متقاضی، با حقوق کودکان و مفاهیم و مصادیق کودکآزاری و چگونگی مواجهه با کودک در هنگام وقوع کودکآزاری و گزارشدهی درست آن را میداند یا آمادگی فراگیری آن را دارد.
۱۰)
ضرورت آموزش به کارکنان در سازمان های مرتبط با کودکان
سازمانهای که با کودکان سر و کار دارند باید اطمینان حاصل کنند که کارکنان آنها اعم از رسمی، قراردادی، پیمانکاری و داوطلب، برای تشخیص کودکآزاری آموزش دیدهاند. آموزشی که آنها را قادر سازد تا:
- کودکان در معرض خطر را شناسایی کنند.
- اقدامات پیشگیرانه کامل و مؤثر را انجام دهند.
- به موارد احتمالی آزار و اذیت کودکان به مناسبترین روش پاسخ دهند.
- نگرانیهای خود را به طور مناسب گزارش دهند.
- از کودکان، کارکنان و اعضای خانواده کودک حمایت کنند.
داشتن کارکنانی که به خوبی آموزش دیدهاند و از شیوههای صحیح پیروی میکنند، میتواند به عنوان یک عامل بازدارنده برای مجرمانی که به دنبال کار در اطراف کودکان هستند، عمل کند و همچنین هر فرصتی را برای سوءاستفاده احتمالی به حداقل برساند.
۱۱)
روشهای کار ایمن در سازمانهای مرتبط با کودکان
سازمانهایی که با کودکان کار میکنند علاوه بر حفاظت از کودکان باید از کارکنان خود نیز در برابر لغزش و سوءظن حفاظت کنند. برای این مهم رعایت این استانداردها ضروری است:
- اعمال محدودیتها و تعیین مرزهای قابل قبول بین زندگی حرفهای و شخصی کارکنان
- تعیین رفتارهای مورد انتظار از کارکنان
- تدوین و اعلام رویههای انضباطی در مواجهه با نقض کار ایمن
- تدوین منشور رفتاری برای کارکنان، والدین و مراقبین کودکان در محل سازمان و محل های خارج سازمان مرتبط با ماموریتها و فعالیتهای سازمان
۱۲)
محدودیتهای سازمانی در استفاده از فناوری در ارتباط با کودکان
سازمانهایی که با کودکان سروکار دارند باید برای هرگونه تعامل میان کارکنان و کودکان برنامهریزی کرده و با حساسیت مراقب هرگونه سوءاستفاده از کودکان باشند. برخی از موسسات نیاز دارند تا علاوه بر تعامل با کودکان در محل سازمان، از فناوریهای دیجیتال شامل تلفن همراه، ایمیل، دوربینهای دیجیتال، فیلم، وب سایت و وبلاگها برای برقراری ارتباط با کودکان، خارج از محیط سازمان، استفاده کنند. چنین محیطی به دلیل اینکه دور از نظارت سایر بزرگسالان است، میتواند ریسک سوءاستفاده از کودکان و بهرهکشی جنسی از آنها را افزایش دهد. از این رو، سازمانها باید دستورالعمل مشخص برای استفاده از فناوری برای تعامل با کودکان داشته باشند تا هم از کودکان حفاظت کنند و هم کارکنان را از قرار گرفتن در موقعیت سوءظن و اتهام حفظ کنند.
۱۳)
اصول تصویربرداری و فیلمبرداری در سازمان های مرتبط با کودکان
سازمانهایی که با کودکان کار میکنند ممکن است برای اهداف تبلیغاتی یا فعالیت رسانهای نیاز داشته باشند که از کودکان عکسبرداری یا فیلمبرداری کنند. چنین اقدامی بدون اخذ رضایت کتبی والدین و سرپرستان و بدون موافقت کودک غیرقانونی است. باید تمام عواقب این کار بررسی و کودکان و خانواده آنها از آن مطلع باشند و روی انجام آن توافق وجود داشته باشد. ضمن اینکه سازمانها باید مشخص کرده باشند که آرشیو عکسها و فیلمها چگونه نگهداری میشود و چه کسانی و برای چه مقاصدی به آن دسترسی دارند. سازمان ها و والدین باید اطمینان حاصل کنند که کودکان در معرض تصاویر یا پیوندهای اینترنتی نامناسب قرار نگیرند و هر فیلم یا مطلبی که برای کودکان نمایش داده میشود مناسب سن آنها باشد.
سازمانها کارکنان را ملزم میکنند که:
- بدون رضایت صریح والدین یا مراقبین کودکان، عکسهای کودکان را به نمایش نگذارند و در جایی توزیع نکنند.
- از تصاویری که باعث ناراحتی میشود، استفاده نکنند.
- در موقعیتهایی که ممکن است مخفیانه یا خصوصی تلقی شود، از کودکان عکس نگیرند.
۱۴)
شرایط کلاس خصوصی و ملاقاتهای تک نفره با کودکان
هر سازمانی که با کودکان کار میکند، باید هنگام تنظیم خطمشیهای حمایت از کودکان، موقعیتهای یک به یک را در نظر بگیرد. این واقعبینانه نیست که بگوییم موقعیتهای یک به یک هرگز نباید رخ دهد. در مواردی که نیاز است، یک کودک با یک بزرگسال تنها باشد، این کار باید با اتخاذ تدابیر لازم در مشاوره و توافق با مدیر ارشد و والدین کودک، صورت گیرد.
موقعیتهای یک به یک، این پتانسیل را دارد که کودک یا جوان را در برابر آسیبهای افرادی که به دنبال سوءاستفاده از اعتماد خود هستند، آسیبپذیرتر کند. بزرگسالانی که در محیطهای یک به یک با کودکان کار میکنند نیز ممکن است در برابر اتهامات ناعادلانه یا بیاساس علیه آنها قرار گیرند. هر دو احتمال باید به رسمیت شناخته شود تا زمانی که موقعیت یک به یک، اجتنابناپذیر است، اقدامات احتیاطی منطقی و معقول انجام شود. تمام تلاش باید برای اطمینان از ایمنی و امنیت کودکان و بزرگسالانی که با آنها کار می کنند، انجام شود.
سازمانها باید کارکنان را ملزم کنند تا:
- اطمینان حاصل کنند که وقتی کار با یک کودک یا نوجوان، بخشی جداییناپذیر از وظیفه آنهاست، ارزیابیهای ریسک کامل و مناسب انجام شده و مورد توافق قرار گیرد.
- از ملاقات با کودک یا فرد نوجوان در یک منطقه دورافتاده و منزوی اجتناب کنید.
- همیشه سایر همکاران یا والدین را از قبل از تماس مطلع کنید و نیاز به حضور یا نزدیک بودن آنها را در محل ملاقات با کودک ارزیابی کنید.
- شرایطی که ممکن است در آن، یک کودک تحت فشار قرار گیرد، افسرده و یا غمگین شود را با همکار ارشد خود در جریان بگذارند.
- نیازها و شرایط کودک یا نوجوان را در موقعیتهای یک به یک، به دقت در نظر بگیرید.
۱۵)
اصول تماس با کودکان خردسال و یا دارای معلولیت:
هنگام کار با کودکان خردسال، یا کودکان دارای معلولیت یا کودکان با نیازمندیهای ویژه، گاهی اوقات لازم است که از کودکان به روشهای صمیمی مراقبت شود. باید توجه داشت که نیازهای کودک به شیوهای حساس و توجه به نیازهای مراقبتی او برآورده شود و در عین حال اطمینان حاصل شود که این کار به روشی ایمن انجام میشود. برخی از مسئولیتهای شغلی مستلزم تماس فیزیکی صمیمی و نزدیک با کودکان به طور منظم است، برای مثال کمک به کودکان خردسال در توالت کردن، ارائه مراقبت از کودکان دارای معلولیت یا ارائه مراقبتهای پزشکی. ماهیت، شرایط و زمینه چنین تماسی باید با آییننامههای حرفهای تمرین یا راهنمایی مطابقت داشته باشد و/یا بخشی از یک طرح توافق شده رسمی باشد که به طور مرتب مورد بازبینی قرار میگیرد. حق امنیت، حفظ حریم خصوصی و حفظ حیثیت کودکان، در مواقعی که تماس فیزیکی و صمیمی لازم است، باید رعایت شود و حتی الامکان با دریافت نظر کودکان عمل شود.
سازمانها از کارکنان میخواهند که:
- به دستورالعملهای مراقبت صمیمی یا آییننامه عمل سازمان پایبند باشند.
- سایر کارکنان را از وظیفهای که انجام میشود آگاه کنند.
- برای کودک توضیح دهید که چه اتفاقی میافتد.
- ضروری است توجیه هرگونه تغییر در رویه یا برنامه مراقبتی مورد توافق را ثبت و این اطلاعات را با والدین و مراقبین به اشتراک بگذارند.
- اطمینان حاصل کنند که هر نوع تغییر در برنامه عمل برای مراقبتها را اطلاعرسانی، ثبت و گزارش کنند.
۱۶)
حمل و نقل کودکان در سازمان های مرتبط با کودکان
برخی از موسساتی که با کودکان کار میکنند ممکن است مسئولیت حمل و نقل کودکان را برعهده داشته باشند، در این حالت بهتر است علاوه بر راننده یک فرد بزرگسال دیگر کودکان را در مسیر همراهی کند. یک نفر در سازمان باید مسئولیت نظارت بر حمل و نقل کودکان را برعهده داشته باشد و در برابر مشکلات و مسائل پاسخگو باشد.
حمل و نقل یک کودک یا یک نوجوان توسط یک بزرگسال با وسیله نقلیه شخصی، خارج از وظیفه کاری، نامناسب است، مگر اینکه این موضوع به اطلاع مدیر رسیده باشد و والدین و سرپرستان موافقت کرده باشند.
ممکن است مواردی وجود داشته باشد که کودک یا فرد جوان در شرایط اضطراری نیاز به حمل و نقل داشته باشد یا اینکه حمل نکردن کودک ممکن است کودک را در معرض خطر قرار دهد. چنین شرایطی باید همیشه ثبت و به یک مدیر ارشد و والدین و مراقبان گزارش شود.
سازمانها، از کارکنانی که وظیفه حمل و نقل کودکان را برعهده میگیرند باید انتظار داشته باشند تا:
- توان رانندگی داشته باشند و از استفاده از هرگونه مواد مخدر، الکل یا دارویی که احتمالاً توانایی رانندگی آنها را مختل میکند خودداری کنند.
- آگاه باشند که ایمنی و سلامتی کودک تا زمانی که کودک به طور ایمن به والدین یا سرپرستش تسلیم داده میشود؛ مسئولیت آنهاست.
- جزئیات سفر را طبق رویههای توافق شده ثبت کنند.
- اطمینان حاصل کنند که رفتار آنها همیشه مناسب است.
- اطمینان حاصل کنند که ترتیبات مناسب برای اطمینان از ایمنی وسیله نقلیه، مسافر و راننده وجود دارد.
برگرفته از راهنمای توسعه سیاستهای حفاظت از کودکان تهیه شده توسط Child Matters
